IT’S VALENTINES DAY!
People would normally spend some peso to spend the day with their significant others. And yet, there are smarter ways on how to make the day more special, even without spending a single peso. So how do you do it? CHECK OUT THE INFOGRAPHIC BELOW!!!
ni: Francisco J. Colayco
*unang lumabas sa Bulgar noong ika-26 ng Enero, 2013
Artikulo ito na ibinahagi ni Armand Bengco, Executive Director ng Colayco Foundation.
“Napakaraming artikulo ang lumabas noong patapos na ang 2012 at marami ang nagsabi na lalo pang aangat ang ekonomiya. Pero ang nakatawag sa aking pansin ay ang artikulong “Filipinos have much to be proud of” (Maraming Pwedeng Ipagmalaki ang Pilipino) na isinulat ni Antonio Lopez, isang kolumnista ng ibang dyaryo.
Mula sa kaniyang artikulo, hindi maiiwasang pumasok sa isip na yumayaman na ang Pilipino? Narito ang ilang interesanteng mga estadistika na naghahambing ng Pilipinas sa 204 na bansa sa mundo.
Ayon sa Inclusive Wealth Index ng United Nations, kailangan ring bigyang-pansin ang mga kapital na yaman ng bansa
Totoong abot-kamay na natin ang Pilipinas na tinutukoy sa artikulong “The Philippines: a Rich Country (in 2050)”. Tatlumpung-walong taon mula ngayon, ang mga anak natin at apo ay mabubuhay sa naiibang Pilipinas. Hindi natin kailangang maghintay ng matagal kung gagawin natin ang mga sumusunod:
-ipagpatuloy na gawin kung ano ang mabuti at tama
-itigil ang mga bagay na makakasama sa atin at sa ating bansa
-magsumikap na paunlarin ang sarili.
Maaabutan natin (lalo na’t humahaba ang buhay ng mga tao ngayon) ang Piliinas na hindi na tinatawag bilang “Ang Maysakit” sa Asya. Masasaksihan nating maging tunay na maunlad at masagana ang Pilipinas.”
ni: Francisco J. Colayco
*unang lumabas sa Bulgar noong ika-17 ng Enero, 2013
Gusto kong ibahagi sa inyo ang isinulat ni Guita Gopalan, ang Managing Director ng Colayco Foundation. Isinusulong ng aming team ang parehong mga prinsipyo pero mula sa ibang pananaw. Naniniwala akong makakatulong ang mga ito sa inyo.
“Ang mga Investments ay mga KAGAMITAN at gaya ng ibang mga kagamitan, kailangan mong matutunan kung paano ito gamitin.
Halimbawa, kung karpintero ka, kailangan mong matutunan kung 
paano gumamit ng martilyo at magtanggal ng pako. Dahil kung hindi, baka mapukpok mo ang sarili mo o makasakit ng ibang tao. Alam mo rin kung ano ang limitasyon ng isang martilyo, kaya nga hindi ka gagamit ng martilyo para maglagay ng mga screw dahil alam mong hindi iyon ang angkop na kagamitan.
Ganito rin pagdating sa mga investment instruments. Mga kagamitan ang mga ito na pwedeng pakinabangan depende sa iyong mga layunin. Tandaan na laging gumamit ng angkop na kagamitan!
5 Patakaran sa Paggamit ng mga Investment Instruments
#1 Ano ang gusto mong makamit? Espesipikong target? Gaano katagal mo balak mag-invest?Kailangan mo ng mga malinaw na layunin – magkano ang kailangan at kailan mo kailangan.
#2 Hugutin ang iyong mga investments depende sa iyong mga layunin at HINDI depende sa kalagayan ng investments mo.
#3 Pinakamahusay na sitwasyon kung makamit mo ang layunin sa takdang oras. Hugutin na ang mga investment kung kailangan mo na.
#4 Kung maaga mong naabot ang iyong minimitihing halaga, halimbawa sa loob lamang ng 8 taon imbes na 10 taon, mainam na hugutin ang investment. Hanggang sa dumating ang oras ng pangangailangan, ilagay muna sa savings account o time deposit ang pinaghirapang pera na napalago mo nang mahusay. O kaya, pwede rin i-invest muli ang buong halaga o ang ilang bahagi nito, depende na lamang kung kaya mong tanggapin ang panganib na dala ng pag-iinvest nito muli.
#5 Kung umabot na ang itinakdang 10 taon pero hindi pa rin nakakamit ang halagang minimithi, kailangan mong magpasya kung itutuloy mo pa ang pag-invest o kaya’y huhugutin mo na kahit hindi pa nakakamit ang inaasahang halaga. Pero kung maingat kang investor, 1-2-3-4-5taon pa lang ang nakakaraan, nang makita mo pa lang na mukhang hindi makakamit ang minimithing halaga sa loobng 10 taon, nagawan mo na dapat ng paraan para makamit mo pa rin ang iyong layunin. Halimbawa, gumamit kang ibang investment, tinaasan mo ang iyongipon, at iba pa. (Tandaan na kagamitan ang mga investments! Minsan, kailangan mo ng maliit na martilyo para ilagay sa tamang puwesto ang isang pako. At saka ka na mangagamit ng malaking martilyo para ibaon nang husto ang pako.)
Abot-kamayang yaman kung maayos ang paghawak natin sa personal na pera at napapalago natin ito satulong ng mga kagamitan na pwede nating pakinabangan.”
*Sa ika-23 ng Enero, may webinar tungkol sa One Wealthy Nation, isang samahan ng mga nag-iipon at nag-iinvest na sama-samang natututo upang marating ang kalayaang pinansiyal. Kasama nito ay ang paglabas ng One Wealthy Nation Mutual Fund na pinanghahawakan ng First Metro Asset Management Inc., isa sa mga batikang mutual fund company sa bansa. Para sa karagdagang detalye, bisitahin ang www.onewealthynation.com!
ni; Francisco J. Colayco
*unang lumabas sa Bulgar noong ika-10 ng Enero, 2013
Salamat sa pahintulot ng aming kaibigan na si Ms. Letty Jacinto-Lopez, isang kilalang kolumnista sa ibang pahayagan, maibabahagi ko sa iyo ang kaniyang artikulo. Babanggitin ko nang buo ang maraming bahagi ng kaniyang isinulat, dahil angkop iyon sa isa sa mga prinsipyo na lagi naming itinuturo. Kailangang paghandaan ang iyong pagtanda para hindi umasa sa mga anak. Totoo na hangga’t maaari, dapat magplano para kapag yumao ka na, wala nang matitira sa iyo dahil nagastos mo na lahat o kaya naman ay naipamigay mo na ang mga pag-aari habang nabubuhay ka pa. Sa halimbawa na makukuha mula sa kuwento ni Ms. Letty, masyadong napaaga ang pagbibigay ng pera sa mga tagapagmana.
Tunghayan ang kuwento:
Sa ika-54 na anibersaryo ng kanilang pagsasama, nagdesisyon ang aking mga kaibigan na ipamigay na ang kabuuan ng kanilang mga ari-arian sa mga nabubuhay na tagapagmana. Sabi nila, “Para walang gulo.” Pero my dinagdag silang pakiusap: “Habang buhay pa kami, gamitin pa rin dapat ang kinikita ng mga ari-arian para sustentuhan ang aming kasalukuyang pamumuhay, kasama na ang mga medikal na gastos, paminsan-minsang biyahe, at pagshoshopping.
“Ok lang ito sa amin”, sabi ng mga tagapagmana. “Gagastusin na lang namin ang matitira matapos ikaltas ang mga gastos,” dagdag pa nila.
Nagdaan ang isang taon nang walang problema pero hindi nagtagal, nag-iba rin ang ihip ng hangin. Naghanap ng paraan ang bawat anak para isarili ang pera at pagkaitan ang mga magulang. Dumating sa puntong kailangang magmakaawa ng mag-asawa para sustentuhan sila. Tinanggal sa kanila ang dignidad na pinagsumikapan nila bago magretiro.
Bakit nagkaganoon?
“Maling desisyon,” sabi ng isang kaibigan na binalaan ang mag-asawa na huwag ipamana sa ganoong paraang ang mga pag-aari. “Hindi maaasahan ang mga anak kung mana ang pinag-uusapan.”
Hindi nabibigyan ng tamang pagpapahalaga ang perang tinanggap lang nang hindi inaasahan, at hindi nila pinagsumikapan. Imbes na magpakita ng pagpapasalamat at responsableng paghawak ng mana, nangingibabaw ang kasakiman. Isa pang panganib ang kanya-kaniyang asawa ng mga tagapagmana. Kaya nilang impluwensiyahan ang mga tagapagmana para isawalang-bahala na parang trapo ang tuwid na pag-iisip at katapatan sa mga retiradong magulang. “Sweetheart, mamamatay rin naman sila, kaya bakit pa kilangang magsayang ng pera sa kanila?”
Gaya ng natunghayan mo, akala ng mga kaibigan ni Ms. Letty na sinusunod nila ang prinsipyo na nagsasabing gastusin lahat ng pera habang nabubuhay. Pero kung hindi na ikaw ang may kontrol sa pera mo, hindi mo na iyon matatawag na pera para sa pagreretiro. Binahagi ni Ms. Letty kung ano sa tingin niya ang dapat gawin ng mga retirado. Ibabahagi ko ito sa inyo sa susunod na artikulo.
Sa Enero 23, may webinar tungkol sa One Wealthy Nation, isang samahan ng mga nag-iipon at nag-iinvest na sama-samang natututo upang marating ang kalayaang pinansiyal. Kasama nito ay ang paglabas ng One Wealthy Nation Mutual Fund na pinanghahawakan ng First Metro Asset Management Inc., isa sa mga batikang mutual fund company sa bansa. Para sa karagdagang detalye, bisitahin ang www.onewealthynation.com!
by: Art Ladaga
Would you like to see your money grow significantly even while you sleep? Why not go into mutual funds!
Mutual funds are private institutions that pool funds from different investors and place it in various investments like stocks, bonds, and others. A professional fund manager supervises and handles the fund for the investors. Thus, you do not have to worry about how the fund is doing. Mutual funds are also affordable. For just P5000, you can already start investing. And finally, it is diversified. Your money is not only placed in one particular investment. Rather, it is spread out to take advantage of greater returns and mitigate any risks!
For the year 2013, mutual funds performed fairly. A lot of events, both local and international, affected the performances of various mutual funds. Equity funds (invested in stocks) gave an average year to date return of -1.7% while bond funds (invested in bonds) gave 7.4%. Balanced funds (invests in both stocks and bonds) averaged around -1.7% and money market funds (invested in short term fixed-income instruments) averaged 0.72%.
Despite the setbacks, mutual funds performed exceptionally well in the long run. Equity funds gave average annual returns of 9% per annum for the past three years and 23% per annum for the past five years. Bond funds, on the other hand, gave an average annual return of 8% per annum for both three and five year periods. Balanced funds gave a three-year average annual return of 8% per annum and 19% per annum for the past five years. Lastly, money market funds gave average annual returns of 1.41% per annum and 1.1% per annum for the past three and five years respectively. While the returns in mutual funds are NOT GUARANTEED, they are one of the best investments for long-term growth.
The share prices of mutual funds (called Net Asset Value per Share or NAVPS) were very low at the end of 2013. For the wise and long term investor, this posed new opportunities to invest more money to acquire more shares. The good news is that a new mutual fund called the One Wealthy Nation (OWN) Mutual Fund is soon to be launched! It’s a balanced mutual fund concentrating on dividend-earning equity shares and high fixed-income instruments that will help ordinary Filipinos grow their hard-earned wealth in the long run. It is managed by First Metro Asset and Management Inc., one of the leading mutual fund companies in the country.
The OWN Mutual Fund is an offshoot of the desire of Colayco Foundation to round up its goal of teaching all income-earning Filipinos save and grow their savings. It starts with the One Wealthy Nation (OWN) Community also to be formally launched on January 23.
To know more about the OWN Community and OWN Mutual Fund, visit us at www.colaycofoundation.com and www.onewealthynation.com.
Join us in the ONE WEALTHY NATION COMMUNITY and learn all the options open to you including the OWN Mutual Fund!
*Art Ladaga is the current Programs Development Officer of Colayco Foundation for Education
ni: Francisco J. Colayco
Unang lumabas sa Disyembre 15, 2012
Makakatulong ang sistema ng paggawa ng budget na tinalakay natin sa nakaraang artikulo para mabayaran mo muna ang sarili mo at mamuhay nang pasok sa budget. Siguruhin na angkop ang budget mo sa iyong pamumuhay. Hindi dapat lalampas ang budget sa kita mo dahil mabibigo ka lang.
Marami na ang sumusunod sa patakaran na ‘Kita – Ipon= Gastos (o 
Income – Savings = Expense). Sa kasamaang palad, nakakalimutan nila na kailangang positive number ang gastos. Dahil kung negatibo ang halaga ng gastos, ibig sabihin noon ay gumagastos ka nang higit sa kakayahan mo.
Halimbawa, kung ang kita mo ay 100 at ang iyong ipon ay 10, hanggang 90 lang ang pwede mong gastusin (100 – 10 = 90). Tama ang budget mo.
Kung 85 lang ang nagastos mo mula sa nagastos mong budget (100 – 10 – 85 = 5), ibig sabihin nito’y pwede mo pang itabi bilang Ipon ang natirang 5. Sympre pwede mo ring gastusin ang 5 dahil talagang nakalaan na yan sa gastos pero mas mabuting dagdagan ang ipon kung kaya mo naman.
Kung nasa 110 ang mga Gastos mo, at siyempre may Ipon ka pang 10, magiging negatibo ang kinalabasang halaga. Tingnan mo ito: 100 – 10 – 110 = -20. May mali sa budget mo. Paghiwalayin ang iyong mga “Pangangailangan” at “Luho” sa iyong budget. Sa ganitong paraan, malalaman mo agad kung aling “Luho” ang pwedeng liitan.
Huwag na huwag uutang para lamang tustusan ang negatibong balanse sa budget. Tuwing ginagamit ang credit card, masasabing wala kang cash na pambayad sa mga gastusin na iyon at nangungutang ka ng pera para tustusan ang mga regular na gastusin. Makakasama ito sa kalaunan dahil ang interes sa credit card ang pinakamataas sa lahat.
May mga nagtanong pa nga sa akin kung mabuti bang umutang at gamitin ang inutang na pera bilang Ipon. Ganito ang nangyayari kapag may nag-alok sa iyo na mag-invest sa isang bagay at naniniwala kang maganda doon ilagay ang ipon mo. Huwag matutuksong umutang para ipuhunan sa isang negosyo na hindi mo naiintindihan at hindi mo rin naman napag-aralan nang husto. Kailangan mong bayaran ang inutang mo, tumubo man o malugi ang negosyong pinasukan. Huwag matutukso sa malalaking kita na ipinapangako. Mag-ingat nang husto.
Ito ang ilan sa mga payo na makakatulong para maging matagumpay ang pagba-budget. Pero siyempre kailangan ng determinasyon at disiplina sa sarili.
– Bantayan nang regular ang budget para mabago ito kung kinakailangan
– Tandaan na nagkakaroon ng mga hindi inaasahang gastos gaya ng hindi inaasahang pagpapaayos ng bahay o sasakyan. Maging handa na bawasan ang mga luho para matustusan ang mga hindi inaasahang pangyayari.
– Maglaan ng budget para bigyang gantimpala ang sarili. Halimbawa, kumain sa labas isa o dalawang beses sa isang buwan kapag matagumpay na nakamit ang budget.
Pasyalan ang www.colaycofoundation.com at maraming inaalok na pan-regalo sa Pasko.
ni: Francisco J. Colayco
Unang lumabas sa Bulgar noong Disyembre 15, 2012
Ngayong malapit na ang Bagong Taon, baka kailangang maging mas maingat ang pamilya pagdating sa budget at bantayan nang mas maigi ang kanilang mga gastos sa parating na taon. Kailangan ninyong patuloy na pagsumikapang makamit ang inyong mga layuning pinansiyal bilang isang pamilya, kaya naman mahalaga ang partisipasyon ng bawat miyembro ng pamilya. Isama sa usapan ang mga anak kung nasa wastong gulang na sila. Dahil kung hindi, hindi kayo magtatagumpay.
Dapat ginawa mo na ang iyong Statement of Asset and Liabilities and Net Worth (SALN) para malaman niyo kung nasaan na ka sa iyong buhay pinansiyal. Kung hindi pa, pwede mong tingnan ang aking mga libro o bumisita sa www.colaycofoundation.com para makatanggap ng patnubay.
Silipin natin uli kung ano dapat ang ginagawa ng mga pamilya para magkaroon ng magandang budget. Bilang unang hakbang, maglista ng mga layunin na pwedeng makamit sa maiksing panahon (short-term goals). Halimbawa, isang bakasyon o pagpapaayos ng bahay sa parating na taon.
Pagplanuhan na rin ang mga layunin para sa hinaharap (long-term goals) kahit gaano ka pa kabata!
Kung marunong kang gumamit ng computer, magiging mas madali ito para sa iyo. Maraming mga computer programs na makakatulong sa pagbabalanse ng checkbook, pagbabantay ng mga utang at investments para malaman mo ang iyong pinansiyal na kalagayan anumang oras mo gustuhin. Agad na maipapakita ng program kung pasok ka pa sa budget o hindi na.
Pero, gaya ng karaniwang computer programs, kailangang tiyagain ang paglalagay ng mga kailangang impormasyon. Kailangan dito ng oras at tiyaga. Matapos mo ilagay ang mga pangunahing impormasyon, kailangan pa rin ng disiplina para mailagay ang kinakailangang impormasyon. Parehong madali at mahirap na gamitin ang computer sa pagbabudget. Baka sa huli, gamitin mo pa rin ang nakasanayang mano-mano na paggawa ng budget.
Narito ang ilang hakbang na makakatulong. Laging mas maganda kung mayroong budget pang arawaraw pero posibleng masyado na itong matrabaho. Kung kaya baka mas madaling gawin ang budget na para sa isang lingo o buwan. Alamin kung magkano lahat ng kita na matatanggap ng pamilya.
Kung empleyado ka, ang cash na kita ang iyong take-home pay. Binabawas na dapat ng kumpanya mula sa iyong suweldo ang lahat ng taxes, SSS, Philhealth, insurance at iba pa. Magtungo sa iyong Personnel Department at unawain lahat ng mga deducations na ito. Kung sakaling wala kang tax deductions, alamin at tiyakin na laging mayroong buwis. Laging mas mainam kung mayroon ka ng SSS, Philhealth, Pag-ibig, at insurance. Magugulat ka kung gaanong kalaking tulong ang mga ito.
(Itutuloy)
ni: Francisco J. Colayco
*Unang lumabas sa Bulgar noong Disyembre 1, 2012
Lagi akong tinatanong kung ano ang dapat gawin sa natirang pera mula sa bonus. Suwerte ka nga dahil nabiyayaan ka ng bonus. Kung sa bagay, malamang bunga ito ng iyong kasipagan. Nakatanggap ka ng bonus dahil maganda ang takbo ng kumpanya at sa tingin ng boss mo ay karapatdapat kang bigyan ng bonus. Ang natural na reaksyon ay bilhan ang sarili o ang mga mahal sa buhay ng mga espesyal na bagay. Karaniwang mahal ang mga bagay na ito.
O baka naman ang bonus mo ay ang 13th month pay. Wala itong
kinalaman sa iyong husay sa trabaho dahil nakasaad sa batas ang 13th month pay. Siyempre karapatdapat mo itong matanggap dahil nagtrabaho ka at nakabase sa 13 na buwan ang suweldo mo. Mahirap sabihin kung nakakabuti o hindi, pero alam nating karaniwang binibigay ang 13th month pay sa Disyembre, panahon ng kapaskuhan. Tradisyon sa maraming bansa ang magbigayan ng regalo tuwing pasko, lalo na sa Amerika. Ang ating nakagawian sa Pilipinas ay isang eksaherasyon ng tradisyon sa Amerika. Nireregaluhan natin lahat, hindi lamang ang ating pamilya at mga kaibigan. Magandang pagkakataon na gamitin ang ating bonus para tulungan at magbahagi sa mga nangangailangan gaya ng mga bahay ampunan, mga batang lansangan, kulungan, at iba pa. Nakagawian din nating magregalo sa mga taong tumutulong sa atin gaya ng mga guwardiya at tagalinis sa opisina o sa bahay para magpasalamat. Sa kasamaang palad, pati ang mga hindi karapatdapat makatanggap ng regalo ay umaasang bibigyan sila tuwing Pasko.
Nakakalungot man pero kailangn ko itong paulit-ulitin…Tandaan ang formula: Kita – Ipon = Gastos (o Income – Savings = Expenses). Dapat ituring ang bonus bilang kita o income. Kung kaya, dapat ihiwalay ang Ipon at ang halagang matitira ang gamitin kung paano mo man gusto. Ipinapayo kong ipunin ang 20% pero kung mas maliit na bahagi lang ang kaya, huwag mag-atubiling ipunin pa rin iyon dahil mas mabuti na ang kaunti kaysa wala. Kung makakaipon ka ng higit sa 20%, mas mapapabilis ang pagkamit sa iyong mga pinansiyal na hangarin.
Kung halos naubos mo na ang iyong bonus bago mo pa man maalalang ihiwalay ang bahagi nito bilang ipon, itabi mo na agad bilang Ipon kung anuman ang natira. Kung naubos mo na ito, subukan mo na lang magtabi ng mas malaking ipon sa susunod mong suweldo.
Pero lahat ng mga ipon na ito ay hindi tunay na mapakikinabangan kung hindi ito mai-invest.
Bumisita sa aming website www.colaycofoundation.com para sa aming mga seminar. May mga kaaya-aya kaming handog na pwedeng iregalo sa pamilya at mga kaibigan.
by: Art Ladaga
Last Friday, the world was saddened by the death of one of the greatest influential figures ever-Mr. Nelson Mandela. Mr. Mandela was known to be a staunch defender of human freedom, fighting against apartheid in his home of South Africa. He was subjected to numerous difficulties and punishments including 27 years in jail, because of his beliefs, but he amazingly remained calm and unwavering. The world took notice of his struggle and joined him in the fight against racial inequality. Eventually, he was released in the 90’s and became South Africa’s first president. He brought about various changes and worked hard to make it possible.
Indeed, everyone extolls the extent of Mr. Mandela’s contribution. He brought about enormous change for his country and the world. Throughout the years, he shared his personal realizations with various peoples. Most of these were related to human freedom, respect, and dignity. And yet if you were to ponder upon them carefully, some may be interpreted in relation to money, which is what we are focused on teaching.
So what can some quotable quotes of Mr. Mandela that teach you about money? What do his realizations have to do with your personal finance? And how can he help you with your journey to wealth?
1. “It always seems impossible, until it’s done.”
Many people have a problem with starting anything. They are afraid to move because of the fear of failure or difficulty. This is very evident when it comes to becoming wealthy. While many Filipinos want to be wealthy, they are afraid to do something about it. They do not want to save or invest, afraid to learn more, etc. They want “shortcuts.” As a result, they become victims of financial scams and get-rich-quick schemes.
But how do the rich people (the honest ones at least) reach their current status? Simple: they started somewhere. They know what they want and act upon it. It may not be easy, but it enables them to get closer to their goals.
Action brings results!
2. “It is what we make out of what we have, not what we are given, that separates one person from another.”
What separates the rich from the poor? The poor only save to spend. The rich, on the other hand, save to grow.
Saving is vital in your journey to wealth. Mr. Francisco Colayco says that savings is the expense that buys your future. And yet, saving alone is not enough. There are people obsessed with saving, but do not know how to grow it. Thus, they are still not wealthy. Only by investing your savings can you progress further in the journey to wealth.
But the other side of the coin is simplicity, which Mr. Mandela practiced completely. He was truly rich following another important principle which he did not say but practiced. “The richest man is not he who has the most, but he who needs the least.”
3. “There is no passion to be found in playing small- in settling for a life that is less than what you are capable of.”
Many people still find the idea that wealth is evil. It causes people to obtain more at the expense of others. One can already think of the Napoles pork barrel scandal.The problem with such a perspective is that it’s too constricted. There are lawful and unlawful ways towards wealth.
For people who want to grow their wealth legitimately, one reason is to live a good life!
Being wealthy doesn’t mean owning a lot. Mr. Colayco says that you are wealthy when you can afford your preferred lifestyle even without working. You and your family have enough financial resources to provide for your basic needs and enjoy life to the fullest.
Now, living the good life doesn’t stop there. A good and MEANINGFUL life also requires that you dedicate your life to others. Your wealth is meant to be shared with your community, church, and country. Sharing your wealth will not only give you a good feeling. More importantly, you inspire and empower others to rise above their personal limitations and reach for their fullest, human potential. Many of the rich used their wealth to establish academic, charitable, and medical institutions.
So do you still think being wealthy is evil?
While Nelson Mandela will forever be remembered as a great statesman, his personal realizations extend to various aspects of human life. Indeed, the world has lost a monumental figure of freedom. While his physical presence is no longer with us, his legacy remains alive. It is your duty to keep it alive, even in the simplest acts you do every day.
Art Ladaga is the current Programs Officer of the Colayco Foundation for Education
ni: Francisco J. Colayco
*Unang lumabas sa Bulgar noong Nobyembre 29, 2012
Paano ko dapat i-invest ang aking ipon kung Php 5,000.00 lang ito? Lagi niyong sinasabi na huwag ilagay ang investment sa iisang sisidlan. Sa madaling salita, kailangang maging “diversified” hindi po ba?
Lagi kong pinapayuhan ang may mga ipon ng Php 5,000.00 na ilagay iyon sa isang mahusay na Mutual Fund. Iniisip ko kasing panimulang investment lang ang Php 5,000.00. Pinapayuhan ko kayong gamitin ang formula na Kita – Ipon= Gastos (Income – Savings = Expense). Idagdag sa Mutual Fund ang Ipon kapag umabot na ito sa Php 1,000.00. Madali lang itong gawin kung determinado ka at may disiplina ka na gawin ito.
“Diversified” na rin naman ang isang mahusay na Mutual Fund. Nag-iinvest ang Mutual Fund sa magkakaibang kumpanya. Nag-iinvest ang isang Equity Mutual Fund sa mga kumpanya na nakalista sa stock market. Nagpapautang naman ang isang Bond Mutual Fund sa mga kumpanya o kaya naman sa gobyerno ng Pilipinas. Pareho namang nag-iinvest ang Balanced Mutual Fund sa stock market at nagpapautang din sa mga kumpanya at gobyerno.
Karaniwang nag-iinvest ang mga mutual funds sa pare-parehong kumpanya. Ganito ang nangyayari dahil hindi pa ganoon karami ang mga kumpanya sa Pilipinas na nakalista sa ating at stock market at tumatanggap ng kapital mula sa madla. Nasa proseso pa tayo ng pag-iibayo ng ating capital markets, lalo na ang stock market. May mga kumpanya na kailangan ng malaking pera para sa kanilang paglago. Pero kailangan nila ng mahabang panahon para makuha ang tiwala ng madla at ng mga pinansiyal na institusyon. Kung may sapat na tiwala sa kanila, saka lamang nila pwede himukin ang madla, ibang kumpanya at mga pinansiyal na institusyon na mag-invest sa kanila.
Nagkakaiba ang mga mutual fund depende sa husay ng mga fund managers sa pagdedesisyon kung magkano ang ilalagak sa bawat investment at kung kelan isasagawa ang pag-invest at paghugot ng tubo. Makikita kung gaano kahusay napapatakbo ang mga mutual funds sa website na ito: www.pifa.com.ph
Kung Php 5,000.00 lang ang ipon mo at wala ka nang ibang mapagkukunan ng kita, kailangan mong magdalawang isip kung mainam bang ilagay ang buong Php 5,000.00 sa mutual fund. Napakaliit ng posibilidad na mawala ang buong Php 5,000.00 sa isang mahusay na Mutual Fund. Pero kung kailangan mo ng pera, baka mapilitan kang magbenta ng shares kung kailan naman hindi maganda ang halaga nito. Kung gayon, mas maliit ang perang makukuha mo kaysa sa Php 5,000.00 na pinasok mo. Ang unang mong dapat gawin ay magtabi ng pera para sa mga hindi inaasahang pangyayari. Hindi pa angkop sa iyo na mag-invest nang matagalan kung wala ka pang naitatabi para sa mga hindi inaasahang pangyayari.
Kung may malaki kang ipon, baka gustuhin mong mag-invest sa ibang mga investments bukod sa Mutual Funds. Nakadepende ito kung kailan mo kakailanganin ang pera. Kailangan mo muna ng Statement of Assets and Liabilities and Net Worth (SALN), at ang iyong personal na planong pinansiyal.
Bumisita sa aming website www.colaycofoundation.com para sa aming mga seminar. May mga kaaya-aya kaming handog na pwedeng iregalo sa pamilya at mga kaibigan.